Deprem etkileriJeo-Mühendislik bakış açısı

Depremlerin yıkıcı etkileri tartışmasız bir şekilde hayatın her alanını etkilemektedir. Bu bilinen olgu ve olumsuz etkileri farklı disiplinlerdeki bilimsel çalışmalar ile en az indirilebilir hatta tamamen ortadan kaldırılabilir.

Depremler ile oluşabilen etkiler doğrudan ve dolaylı etkiler olarak ikiye ayırmak mümkündür. Doğrudan etkilerin en başında şüphesiz canların yitirilmesidir. Tüm mühendislik çalışmaları diğer bilimsel çalışmalarla birlikte insanın sağlık ve konforla uzun yaşamını temin etmek üzere yapılmaktadır. Depremlerin ikincil olarak doğrudan etkileri ise yaşam konforunu ve devamlılığını etkileyecek her türlü yapıya etkileridir. Bunlar; konut, yol, köprü, baraj, tünel, otoyollar, yamaç ve şevler, doğalgaz ve elektrik dağıtım ve kontrol tesisleri, nükleer tesisler gibi çeşitli mühendislik yapılarının fonksiyonlarını yerine getiremeyecek seviyede zarar görmesi olarak kısaca özetlenebilir. Bu ve benzeri mühendislik yapılarının zarar görmesi deprem anı ve sonrasındaki kurtarma, sağlık ve deprem öncesi normal hayata dönüş süreçlerini yavaşlatmakta ve/veya imkansızlaştırmaktadır. Depremlerin dolaylı etkileri ise zarar gören mühendislik yapılarının fonksiyonlarını yerine getirecek şekilde güçlendirilmesi veya yeniden dizayn edilmesi ve yapılması sırasında karşılaşılan yüksek maliyetler olarak özetlenebilir. Burada zarar gören farklı altyapı unsurlarından dolayı (Örneğin, temiz su taşıyan sistemlerin zarar görmesi, atık su bertaraf sistemlerinin zarar görmesi, zarar gören yollar için alternatif uzak yollar seçilmesi, ticaret unsurlarının yavaşlaması ve/veya duraksaması, imalat sanayinin duraklaması, vergi kayıpları vb.) hem sağlık açısından hem de maliyetlerdeki beklenmedik yüksek artışlarından bahsetmek te mümkündür (Burada yazmaya elimiz gitmese de yetişmiş insan gücünün kaybı da mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Yetişmiş insan gücü maddi olarak geri getiremeyeceğiniz, satın alamayacağınız geri döndürülemeyen bir kayıptır). Yukarıda genel hatları ile verilen doğrudan ve dolaylı etkiler depremlerin etkiledikleri alanlar ile doğru orantılı olarak artmaktadır. Bu durum ülkelerin ekonomilerine ve gelişme süreçlerine tahmin edilenden fazla zarar verebilmektedir.

 

 

Kaynak göstererek kullanılırsa sevinirim. ÖÜ